Kalp sağlığı ve kalp hastalıklarına dikkat çekmek amacıyla Dünya Kalp Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 29 Eylül Dünya Kalp Günü olarak kabul ediliyor. Bugünün özelinde, Kalp Damar Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Melih Us, polifenolün kalp sağlığına etkileri hakkında bilgi verdi.
Kalp sağlığının korunması kaliteli ve uzun bir yaşam için kritik bir önem taşıyor. Tüm dünyada yaşamı tehdit eden sağlık sorunları arasında ilk sırada yer alan kalp hastalıkları, her yaş grubundaki bireyleri tehlike altına alıyor. Sağlıksız yeme alışkanlıkları, stres, egzersizden uzak hareketsiz yaşam, tütün kullanımı ile bağlantılı olarak sıklıkla ortaya çıkabiliyor. Genetik geçiş, kalp ve damar hastalıkları açısından önemli bir neden olsa da bu faktör tek başına kalp hastalığına neden olmadığı öne sürülüyor. Bu yüzden, bu tarz rahatsızlıklardan korunmak büyük oranda kişinin yaşam tarzına bağlı olarak geliştirildiği düşünülüyor. Sosyal ekonomik faktörler ve şehirleşme gibi küresel değişiklikler de kalp hastalıkları konusunda belirleyici nedenler arasında yer alıyor.
Kalp sağlığını korumak ve kalp hastalıklarına korunmada sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, düzenli uyku, stresle baş etme, tansiyon ve şeker kontrolü ve kolestrol dengesi oldukça önemli. Vücudun fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için doğru beslenme en önemli parçalardan biridir. Sağlıklı bir kalp için dengeli beslenmenin ve her besinden gerektiği kadar almanın doğru olduğu ön plana çıkıyor.
Doğru ve dengeli beslenmenin yanı sıra yüksek polifenollü zeytin ekstresinin kalp sağlığına iyi geldiği biliniyor. Kaliforniya Üniversitesi Davis Zeytin Merkezi tarafından yayımlanan rapora göre günlük iki yemek kaşığı yüksek polifenollü zeytin ekstresi, kalp hastalığı riskini azaltabilecek kan lipit profilini iyileştirdiği öne sürülüyor.
Kalp Damar Cerrahi Uzmanı Prof.Dr. Melih Us, polifenolün yüksek antioksidan içeriğiyle kalp damar sağlığını koruyucu bir etkisi olduğunu vurguladı.
Zeytin ektresinde bulunan polifenollerin kalp sağlığına etkisi nedir?
Polifenolce zengin beslenmenin kalp sağlığına genel etkileri pek çok çalışma tarafından gösterilmiştir. Zeytinyağı tüketimini artırmanın damar iç duvarının endotel dokusunu korunduğu, kan basıncını düzenlendiği, kan kolesterol ve lipit düzeylerini olumlu etkilediği bilinmektedir.
Polifenollerin kötü kolesterolü düşürüp iyi kolesterolü artırdığı doğru mudur?
Avrupa Gıda Guvenlik Ajansı (EFSA), 2011 yılında yayınladığı bildirgede, yapılan bilimsel çalışmalar ışığında, belirli bir düzeyin üstünde polifenol içeren zeytin ekstresinin kötü kolesterolün oksidasyonunu engellediğini bildirmiştir. Kötü kolesteroller damar içinde okside olduğunda, damar iç duvarına yapışarak plak oluşumuna, damar tıkanıklığına ve kalp krizine neden olmaktadır. Polifenol tüketimi bu zararlı durumun önüne geçmeye yardımcıdır.
EFSA’nin bildirgesine göre polifenollerin faydalı etkisinin sağlanabilmesi için zeytin ekstresinin kilosunda 250 mg kadar polifenol türevi bulunması gereklidir.
En iyi etkiyi sağlamak için zeytinyağı nasıl tüketmeliyiz?
Sızma zeytinyağı kg’da 100-200 mg oranında polifenol içerir. Standart Akdeniz diyetinde günlük zeytinyağı tüketimi 20-50 gram aralığında olmaktadır. Zeytinyağı çok yüksek kaloriye sahiptir ve bu miktardan fazla tüketilmesi kilo alımına neden olacağından kesinlikle önerilmemektedir.
Zeytin ektresi ise 700-1400 mg/kg kadar polifenol içerir, yani sızma zeytinyağının yaklaşık 10 katı polifenol içeriğine sahiptir. Bu nedenle çok daha az miktarda tüketerek çok daha yüksek fayda sağlayan bir yağ türlüdür. Yüksek antioksidan içeriği nedeniyle kalp damar sağlığını koruyucu etkisi standart zeytinyağından daha fazladır. Zeytin ekstresinin ne kadar tüketilmesi gerektiği kişinin sağlık durumuna göre uzmanlarca belirlenmelidir.
