Özellikle Osmanlı Devletinde geniş yer bulmuş olan “Sadaka Taşları” ihtiyacı olana incitmeden vermenin araçlarından biri olmuştur. Eyüp Belediyesi ise, medeniyetimizin bu mihenk taşlarından biri olan sadaka geleneğini sürdürmek amacıyla gelirinin Sadaka Taşı Derneği üzerinden, belirlenen ihtiyaç sahiplerine ulaştırılacağı projeyi hayata geçirerek yaşatmaya başladı. Ramazan'ın gelmesiyle birlikte yolu Eyüp'e düşen bu maddi ve manevi geleneği yaşatmanın idrakine varmak isteyen herkes bu sayede hayır yapmanın tadına varıyor.
Sadaka Taşları genellikle 2 metre boyunda, silindir şeklinde cami, çeşme ve hastane gibi işlek yerlerde olabildiği gibi, sadakayı alanın da verenin de kimsenin görmeyeceği tenha yerlere koyulan taşlar, bu açıdan da asalet ve merhametin simgesi olarak kültürümüzde önemli bir yer kaplıyor. Sadaka Taşları, sürekli olarak Nişanca'da, Eyüp Sultan Camisi'nde, Caferpaşa Medresesi'nde, Zal Mahmut Paşa Camisi'nde ve Piyer Loti'de olmak üzere 5 ayrı noktada var.
Eyüp Belediye Başkanı Remzi Aydın, “Sadaka Taşı Derneğiyle ortaklaşa yürüttüğümüz bir proje. Arkadaşlarımız 5 noktada öngördüler. Sadaka taşı geleneği kültürümüzün içerisinde var olan bir gelenekti. Tabi onun öncesinde infak kültürü hakim bir kültürdü ve yaşatılması gerekiyor. Biz bütün projelerde olduğu gibi burada da insanların hem fıtri ihtiyaçlarını tatmin anlamında hem de gelenekten gelen bu kültürümüzü ve diğer uygulamalarımızı yaşatalım istedik.
Bu gün yardım da bulunmak isteyen insanlar için bir çok kanallar var ama biz burada bir geleneğimizi yaşatmak istedik. Bu sembolik bir çalışma ama belki buradan yola çıkarak belki eski geleneklerimiz de gündeme gelecektir. Burada bu geleneğimizin yaşatılması diğer geleneklerimizin yaşatılması anlamında diğer vazifelerimizin yaşatılması anlamında tetikleyici bir vazife görecektir. Dolayısıyla bu güzel geleneklerimizin hepsi çoğalsın ve toplumumuza güzel mayalar atalım istiyoruz” dedi.
SADAKA TAŞI NEDİR?
Osmanlı İmparatorluğu'nda uygulanan sadaka taşları genellikle 2 metre boylarında, silindir şeklinde olup şehirlerde, kasabalarda cami, çeşme yanı, hastane gibi yerlerde kurulan yardım taşlarıdır. Sadaka taşları işlek yerlerin dışında sadakayı alanın da vereninde kimse tarafından görülmediği tenha yerlere de kurulurdu.
Eski İstanbul'da bilindiği kadarıyla Üsküdar çarşısındaki Mimar Sinan’ın yaptığı hamamın karşısında Gülfem Hatun Camii’nin avlusu, Üsküdar Doğancılar, Karacaahmet ve Fatih semtindeki Kocamustafapaşa gibi tarihi birçok yerde bulunurdu. Osmanlı toplumunda uygulanan bu hayır hasenat bir zarf içerisinde camilerdeki sadaka taşlarına bırakılması ve ihtiyacı olanların da bu serbestliği istismar etmeden o zarfın içerisinden sadece ihtiyacı olan kadarını almaları ile bilinirdi.